Solliciteren in Gods weg

"Toen keerde zich de HEERE tot hem, en zeide: Ga heen in deze uw kracht,
en gij zult Israël uit der Midianieten hand verlossen; heb Ik u niet gezonden?
En hij zeide tot Hem: Och, mijn Heer! waarmede zal ik Israël verlossen?
Zie, mijn duizend is het armste in Manasse, en ik ben de kleinste in mijns vaders huis.
En de HEERE zeide tot hem: Omdat Ik met u zal zijn,
zo zult gij de Midianieten slaan, als een enigen man."
Richteren 6 : 14-16

Als Zacharias aan de engel vraagt "Waarbij zal ik dat weten?", mag hij lange tijd niet meer praten. Hij kreeg straf. Gideon krijgt zo'n zelfde engelenontmoeting, maar de HEERE is zeer lankmoedig en geduldig met hem. Gideon vraagt tweemaal om een wonder, om zo toch vooral zeker te weten dat de HEERE deze weg écht met hem zal gaan. En de HEERE geeft er nog een derde teken ter bevestiging bij. Ongelofelijk!

Ik niet!

Maar het hele terughoudende in Gideons houding begint al in vers 13, waar Gideon zijn kortzichtige conclusies trekt en vaststelt dat de HEERE de klok van Israël wel heeft opgewonden, maar hem rustig laat aflopen en er niet meer naar omziet. "Noem mij geen strijdbare held, want als God Zich terugtrekt, waar zou ík dan de moed en kracht vandaan moeten halen?" Einde gesprek, zo verwacht Gideon. Laten we wel scherp hebben dat hij op dit moment nog niet doorheeft dat het een engel, laat staan dé Engel des Heeren, is Die met hem spreekt. Strijdbare held? Ik niet!

Jij wel!

De Engel des Heeren houdt voet bij stuk. Er staat dat de engel zich tot Gideon keerde. Je ziet het haast voor je: de engel draait zich naar Gideon en gaat voor hem staan. Hij barricadeert de vluchtweg van Gideon. Misschien nog minder fysiek dan verbaal: "Ga heen in deze uw kracht,
en gij zult Israël uit der Midianieten hand verlossen; heb Ik u niet gezonden?" Deze woorden klinken wat vreemd in onze oren. Wat is 'uw kracht'? En wat bedoelt de Engel met 'Heb Ik u niet gezonden?"
Allereerst 'deze uw kracht'. Als het ware wijst de Engel op de kracht die Hij aan Gideon geeft. Zoals een dokter wijst op het medicijn dat hij de zieke meegeeft: neem het maar consequent in, dan moet de koorts zakken. Zo stuurt de Engel Gideon niet met een kluitje in het riet, maar Hij geeft alles, wat hij nodig heeft om zijn nieuwe taak ten uitvoer te brengen. Zo werkt de HEERE vaak: Hij geeft wat Hij vraagt, zodat Hij kan vragen wat Hij gegeven heeft. Bijzonder, hè? Zo kun je opzien tegen een nieuwe taak, die wacht. Misschien worstel je wel met een vraag over een andere baan. Kan ik wel? Is het de HEERE Die je deze taak geeft? Weet dan dat Hij ook alles zal geven wat je nodig hebt. Zo houdt Hij je afhankelijk en voorkomt tegelijkertijd dat je straks beschaamd zult staan.
Dan het tweede dat opvalt: "Heb Ik u niet gezonden?" Het is alsof de Engel een discussie met Gideon voert en hem in herinnering roept: Denk nog eens even terug, als je op pad gaat, dat niet jij in eigen kracht gaat maar dat Ik je stuur! Dan komt alles goed. Zo zeker als je hoort dat Ik het tegen je zeg, zo zeker is de belofte van een goede uitkomst (zie de Kanttekeningen). "Daarom twijfel niet, of gij zult verrichten, waartoe Ik u zend." De link wordt gelegd naar de geschiedenis met Debora en Barak; Debora stuurt Barak op pad en zegt: "Heeft de HEERE, de God Israels, niet geboden: Ga heen en trek op den berg Thabor, en neem met u tien duizend man, van de kinderen van Nafthali, en van de kinderen van Zebulon?" (Richteren 4:6)
Gideon kan wel denken "Ik niet!", maar de Engel zegt ronduit "Jij wel!"

Ik echt niet!

Nou, Gideon kan zich geen zekerder belofte wensen. Hij zal wel overtuigd zijn en braaf gaan. We vinden echter een tegendraadse geest in Gideon. De belofte van de HEERE mag er zijn, maar, wees eerlijk: "Waarmee moet ik die taak gaan uitvoeren?" Die Midianieten zijn een rasecht oorlogsvolk. En wat heb ik nou helemaal? Wat ben ik? Kan ik zo'n taak uitvoeren? Ja, met hulp van anderen. Maar wie? Het legioen van Manasse bestaat uit diverse duizendtallen, kleine legereenheden binnen de stam. Gideon treft het slecht, want het duizendtal waartoe Gideon behoort (deze indeling is ontstaan in Exodus 18 : 25) is het armste van alle duizendtallen. En als hij die manschappen al ter beschikking had, dan nog zullen ze wel in de laatste plaats naar Gideon luisteren, want hij is de jongste in het gezin van vader Joas. Hiërarchisch kan hij het wel schudden. "Ik? Echt niet!"

Jij echt wel!

Toch rekent de HEERE anders. Dat zal in het vervolg van de geschiedenis nog veel meer blijken. Maar hier kapt de Engel de discussie af en zegt: "Omdat Ik met u zal zijn, zo zult gij de Midianieten slaan, als een enigen man." Kijk niet naar de aantallen, naar de hoeveelheid wapens. En kijk al helemaal niet naar jouw eigen positie. Al is het niet onverstandig te letten op je capaciteiten in het dagelijks leven, gaat de HEERE er hier aan voorbij en zegt simpelweg: Jij echt wel! Want Ik stuur je; sterker nog: Ik ben met je. En je zult dat hele volk der Midianieten verslaan, als was het maar één soldaatje!" Daar houdt het tegenspartelen van Gideon op.

Het is goed even een pas op de plaats te maken. Kunnen wij er zomaar vanuit gaan dat de HEERE ook met ons zal zijn bij elke bijzondere stap, keuze en (beroeps)verandering? Het is belangrijk zelf vast te stellen dat carrièremaken niet een roeping van God is. We mogen wel onze talenten ontwikkelen en nieuwe werkgebieden ontdekken. We mogen onze kennis vermeerderen, maar niet om zelf een held te worden. Alles moet tot eer van de HEERE zijn. Hoe kan ik Hem dienen? Hoe dien ik Zijn plan? Is dit de weg van de HEERE.
Dat is moeilijk concreet te maken voor een ander. Wij kennen het geweten van die ander niet; wij proeven zijn of haar nieren niet. God wel. En dus is het belangrijk dat we zelf eerlijk voor de HEERE zijn en onze keuze of sollicitatie oprecht met Hem doen. Het is vele malen heilzamer achter Hem aan te gaan, dan voor Hem uit te lopen. Hoewel Gideon door God vooruit wordt gestuurd, volgt hij de HEERE juist op deze weg.
Een lastige les, omdat ons hart ons zelf ook zo vaak voor de gek houdt; onze begeerten naar eer en roem lijken soms zo enorm op de passie voor de HEERE en Zijn Koninkrijk. "HEERE, doorgrond mijn hart, mijn motieven en onderliggende plannen." Als je dan voor je kijkt, misschien wel heel concreet naar de advertentie van een vacature waarop je zou willen solliciteren, hoe treedt je die toekomst dan tegemoet? Indien de HEERE het huis niet bouwt, tevergeefs arbeiden deszelfs bouwlieden daaraan (Psalm 127). Maar… als de HEERE laat merken of kenbaar zegt door Woord en Geest "Heb Ik u niet gezonden?", dan zal het ook kunnen. Wat is het gebed een ontzettend belangrijk instrument voor zulke keuzen in ons leven!