Jezus houdt het gesprek gaande

Jezus en de Samaritaanse vrouw bij de Jacobsbron, 1890, Henryk Siemiradzki (1843-1902),
olieverf op doek; bevindt zich thans in The Lvov Picture Gallery in Lvov (Oekraïne)

"Jezus antwoordde en zeide tot haar: Indien gij de gave Gods kendet,
en Wie Hij is, Die tot u zegt: Geef Mij te drinken,
zo zoudt gij van Hem hebben begeerd, en Hij zoude u levend water gegeven hebben."
Johannes 4 : 10

Nadat Jezus om drinken had gevraagd, had de vrouw verbaasd en zelfs een beetje cynisch gereageerd. "Hoe bestaat het dat U aan mij vraagt om drinken! U bent een Joodse man en ik een Samaritaanse vrouw! Wees eerlijk, groter verschil en onmogelijkheid bestaat er niet." Ze had Jezus bepaald ongelovig en misschien wel wat spottend aangekeken. Een Jood die dorst heeft… Het machtsevenwicht was geheel aan haar kant. Met haar stadsgenoten had ze misschien niet zoveel op, maar deze Jood mocht voor haar part verdrogen. Wat er ook door haar hart had gespookt aan kwade gevoelens en gedachten, toch houdt Jezus uiterst vriendelijk het gesprek gaande. En, o, wat zal ze daar later diep dankbaar voor zijn geweest; ja, ik geloof dat ze er vandaag de dag in de hemel nog niet over uit kan en God groot om maakt! Wij ook?

Jezus verheerlijkt Zijn Vader

Als er al sprake van machtsevenwicht was, dan maken de komende woorden duidelijk dat dat evenwicht geheel aan Jezus' kant was. Zijn vriendelijke stem heeft een natuurlijk en vanzelfsprekend gezag: "Je hebt half niet door wat hier op dit moment gebeurt! Het ontbreekt je aan twee stukken kennis. Allereerst ken je Gods gave niet. Ten tweede ken je de Persoon voor je niet! Want als dat wel het geval zou zijn geweest, had je totaal anders gereageerd. Dan had je daar niet recht overeind gestaan met je kruik in je handen, maar dan was je op de grond gevallen, aan Mijn voeten en had je Mij gevraagd om de Heilige Geest!"
Allereerst letten we op het feit dat Jezus alle eer aan Zijn Vader geeft. Dat Jezus hier zit, is te danken aan Zijn Vader. Dat Hij überhaupt naar deze plek is gekomen, is te danken aan Zijn Vader. Dat Jezus tenslotte specifiek naar deze vrouw op zoek is gegaan én haar heeft gevonden, ook dat is geheel aan Zijn Vader te danken. Hij profileert Zichzelf dan ook niet als de Messias of het Licht der wereld, maar als 'de Gave Gods'.
Die term komt niet zoveel in de Bijbel voor. In Prediker 3 gaat het eigenlijk om het goed dat God je in het leven geeft. Geniet ervan tot Zijn eer. In het Nieuwe Testament gebruikt Petrus deze term in Handelingen 8, wanneer hij Simon de Tovenaar vervloekt, die dacht dat hij de gave van God (de krachten die Petrus kon doen door de Heilige Geest) wel met geld kon kopen. En ook Paulus doelt op bijzondere gaven van de Heilige Geest, die Timotheüs had gekregen – zo lezen we in 2 Tim. 1 – door de oplegging van Paulus' handen.
Maar hier gebruikt Jezus deze term voor Zichzelf. In de Kanttekeningen staat over 'Gave Gods': "Dat ben Ik, Die door God aan de mensen ben gegeven tot Zaligmaker". Verwezen wordt daar naar Romeinen 8 : 32 waar staat: "Die ook Zijn eigen Zoon niet gespaard heeft, maar heeft Hem voor ons allen overgegeven, hoe zal Hij ons ook met Hem niet alle dingen schenken?" Paulus beschrijft Christus daar eigenlijk als dubbele Gave, want met Hem krijgen wij nog meer van de Vader. Je snapt wel dat Jezus niets liever doet dan juist op deze punten Zijn Vader grotelijks te verheerlijken. Voel je met Hem mee?

Jezus vestigt de aandacht op Zichzelf

Maar je proeft in de tekst van vandaag toch ook dat Jezus de aandacht op Zichzelf vestigt. Niet om Zelf alle eer te ontvangen, maar simpelweg omdat deze vrouw (en jij en ik eveneens) Hem nodig heeft om ooit met God de Vader in het reine te kunnen komen! Het kan niet buiten Jezus om; daarom!
"Als je zou weten Wie Hij is Die met je spreekt en jou om drinken vraagt, dan…"
Als iemand dat tot je zegt, moeten als het ware de alarmbellen gaan rinkelen. Ik heb blijkbaar iets niet door en de Persoon tegenover mij probeert mij indirect wakker te schudden. Als we naar deze vrouw kijken, lijkt het erop dat ze maar moeilijk wakker kan worden. Hoewel Jezus de aandacht op Zichzelf vestigt gaat het goed beschouwd toch ook om de vrouw; om haar zaligheid en de verwakkering van haar ziel.
Hoe zou ze daar later op hebben teruggekeken? Zou ze de vraag van Jezus ook steeds merkwaardiger zijn gaan vinden? En tegelijk de waarachtigheid van Zijn woorden zijn gaan beseffen?
Je zult toch maar zo'n wonderlijke ontmoeting hebben gehad! Dan heb je wat te vertellen op geestelijk gebied. Zou het? Zou je er iets mee worden? Zou je er 'het échte kind van God' mee uithangen? Zou ze…
Zou ze nog in Samaria hebben gewoond, toen enkele jaren later Filippus daar begon te preken? En een tijd later, toen er vluchtelingen uit Jeruzalem aankwamen, omdat ze op de vlucht waren voor Paulus? Zou Christus ook aan deze vrouw hebben gedacht, Zijn eerste getuige in Samaria, toen Hij zo nadrukkelijk aan Zijn discipelen vertelde: "Gij zult ontvangen de kracht des Heiligen Geestes, Die over u komen zal; en gij zult Mijn getuigen zijn, zo te Jeruzalem, als in geheel Judea en Samaria, en tot aan het uiterste der aarde" (Handelingen 1 : 8). In ieder geval toonde Hij Zijn discipelen dat Israël één moet zijn en dat ook deze Samaritanen erbij horen. Zij werden al ver voor de heidenen in geplant, ja eigenlijk ingeboren.
De volle aandacht op Jezus voorkomt bij de vrouw, zowel als bij elk kind van God, dat ze zelf iets wordt met deze bekering en wedergeboorte. Laat Jezus maar alle aandacht krijgen in je (s)preken en schrijven! Dat de mens zondig is weten we wel en leren we al meer. Maar dát verdient de schoonheidsprijs niet. Jezus, geen Naam is er zoeter en beter voor 't hart!

Jezus verzekert van verhoring

Nog kort aandacht voor de belofte die Jezus verderop zal uitwerken. Nog vóór dat de vrouw kan doorgronden wat Jezus eigenlijk bedoelt, vertelt Hij alvast hoe gewillig Hij is en hoe graag Hij schenkt waar men Hem om bidt. "Jij begeert van Mij… en Ik zal het geven". Hij is er zo verblijd over als mensen tot de ontdekking komen dat er niet alleen een Heiland en Zaligmaker is, maar dat Deze al op de uitkijk staat en popelt (met eerbied) om te redden.
Ben je nog een zwakke in het geloof? Twijfel je nog of Jezus wel wil? Hoe kom je aan zulke gedachten over Hem? Luister dan naar Zijn woorden in onze dagtekst. Hij wil niets liever. Nog voor de bidder is uitgepraat is Hij er vaak al. Ja, soms zegt God het in Zijn Woord nog scherper: "Eer zij roepen, zal Ik antwoorden!"
Kom, alle twijfels en boze of verkeerde gedachten over God overboord! Stel je beeld van God bij. Het is Jezus immers Die Zijn Vader 'toont', uitlegt en uitschildert in Zijn ware karakter. Door de zondeval zijn we heel anders tegen God gaan aankijken; maar daarom ís Hij nog niet zo, zoals het in ons brein door satan is misvormd! Integendeel.