Jezus' profielschets van de Messias

Hij heeft Mij gezonden,
om den armen het Evangelie te verkondigen,
om te genezen, die gebroken zijn van hart;
om den gevangenen te prediken loslating,
en den blinden het gezicht,
om de verslagenen heen te zenden in vrijheid;
om te prediken het aangename jaar des Heeren.

Lukas 4 : 18b-19

Welke verwachting heb jij van de Messias? Zou je deze woorden van Jezus op jouw Kerstkaart 2016 zetten?

Als vacante gemeenten een profielschets voor de nieuw te beroepen predikant opstellen, zetten zij daarin een aantal criteria waaraan deze herder en leraar moet voldoen. Soms zijn het wensen op het gebied van de balans prediking-pastoraat. Soms zijn het aspecten die te maken hebben met de inhoud van de prediking. De vragende gemeente/kerkenraad vraagt dus een predikant met deze aspecten in zijn missie. Maar… wat is de missie van de predikant zelf? Moet hij voldoen aan al die eisen, of is er een ander referentiekader waaraan hij gebonden is?

Jezus geeft vandaag een profielschets van Zijn missie. En eerlijk gezegd had bijna niemand zich bemoeid met die profielschets. God had in de profetiën door de eeuwen heen wel enkele aspecten uit de profielschets van de Messias gegeven, maar die waren na verloop van eeuwen door de kerkelijke leiders uit hun verband gehaald en óf uitvergroot óf gereduceerd tot minimale zaken. Zo was de profielschets tot een karikatuur verworden. Vind je het gek dat de Messias onherkenbaar was tóen Hij eenmaal verscheen? Hoe desastreus zijn dus theologische brillen die het volk worden opgezet, als ze niet worden getoetst aan het Woord! Niet zo verwonderlijk dat Jesaja uitriep: "Toen wij Hem uiteindelijk zagen, was er geen enkel aspect in Zijn uiterlijk waarom wij Hem ook maar enigszins zouden hebben begeerd!" Sterker nog, toen de Messias moest gaan lijden, dachten wij dat Hij door God Zelf werd gestraft, omdat Hij Zich Gode gelijk had gemaakt. Hoe finaal kun je ernaast zitten!

Precies zoals beloofd

Toen Jezus kwam voldeed Hij perfect aan de profielschets die God had gegeven aan het volk. Het probleem zat hem echter in de verwrongen theologie. Men had het plaatje zelf ingekleurd, zonder te weten welke kleur waar moest komen. Men was aan het redeneren gegaan en had zich een Messias ingebeeld die totaal afweek van de Messias Die komen zou. Om maar iets te noemen: in het rijtje in onze dagtekst komen slechts twee dingen voor die in de buurt komen van de profielschets die de schriftgeleerden hadden gemaakt: bevrijding uit de gevangenis én het uitroepen van het Jaar des Heeren: de Grote Verzoendag. Als die andere zaken die in de tekst worden genoemd waren zaken die niet duidelijk aan de orden waren gekomen, voordat Jezus werd geboren. Dat maakte ook dat de mensen Hem helemaal niet herkende, ja zelfs dachten dat Hij een bedrieger was. Aan het begin van Zijn rondwandeling op aarde, voordat Hij Zichzelf ging offeren, zette Jezus alle zaken in de profielschets weer netjes op een rijtje. Hieraan hadden jullie Mij kunnen herkennen!

Toetsmateriaal

Jezus vat in onze tekst twee schriftgedeelten samen: Jesaja 42 en 61:

Jesaja 61:

1 De Geest des Heeren HEEREN is op Mij, omdat de Heere Mij gezalfd heeft, om een blijde boodschap te brengen den zachtmoedigen; Hij heeft Mij gezonden om te verbinden de gebrokenen van harte, om den gevangenen vrijheid uit te roepen, en den gebondenen opening der gevangenis;

2 Om uit te roepen het jaar van het welbehagen des HEEREN, en den dag der wraak onzes Gods; om alle treurigen te troosten;

3 Om den treurigen Sions te beschikken dat hun gegeven worde sieraad voor as, vreugdeolie voor treurigheid, het gewaad des lofs voor een benauwden geest; opdat zij genaamd worden eikebomen der gerechtigheid, een planting des HEEREN, opdat Hij verheerlijkt worde.

Jesaja 42

5 Alzo zegt God, de HEERE, Die de hemelen geschapen, en dezelve uitgebreid heeft, Die de aarde uitgespannen heeft, en wat daaruit voortkomt; Die den volke, dat daarop is, den adem geeft, en den geest dengenen, die daarop wandelen:

6 Ik, de HEERE, heb u geroepen in gerechtigheid, en Ik zal u bij uw hand grijpen; en Ik zal u behoeden, en Ik zal u geven tot een Verbond des volks, tot een Licht der heidenen.

7 Om te openen de blinde ogen, om de gebondenen uit te voeren uit de gevangenis, en uit het gevangenhuis, die in duisternis zitten.

8 Ik ben de HEERE, dat is Mijn Naam; en Mijn eer zal Ik geen anderen geven, noch Mijn lof den gesneden beelden.

9 Ziet, de voorgaande dingen zijn gekomen, en nieuwe dingen verkondig Ik; eer dat zij uitspruiten, doe Ik ulieden die horen.

Als je de andere woorden uit deze tekstgedeelten leest snap je wel een beetje waarom de mensen zijn gaan denken dat de Messias hen van de vijanden zou verlossen door een grote oorlog. Immers, als de HEERE spreek over een dag der wraak, dan heb je het plaatje – als je slecht leest – snel ingekleurd. En… wat ook moet worden opgemerkt is dat veel profeten de komst en de wederkomst van de Messias als 1 gebeurtenis hebben gezien. Ze hebben de tijdsspanne die ertussen ligt niet kunnen zien. De dag der wraak komt zeker, maar nu nog niet. Eerst komt Silo, de Messias, in gunst en genade, voordat Hij komt om te oordelen de levenden en de doden.

Merkwaardige adventsteksten

De teksten die Jezus hier nu citeert vanuit Jesaja zijn moedgevende en hoopgevende teksten. De woorden schilderen Zijn komst als troostvol, beschermend. Zacharias zong: Hij neemt Zijn Israël op (God neemt het op voor Zijn Verbondsvolk). Maar Jezus doet ook heel andere uitspraken in de komende tijd. Op ruwe wijze schudt Hij de Joden wakker met schokkende uitspraken. Wat dacht je van de 'adventsteksten' als:

• "Meent niet, dat Ik gekomen ben, om de wet of de profeten te ontbinden; Ik ben niet gekomen, om die te ontbinden, maar te vervullen." Mattheüs 5:17;
• "Ik wil barmhartigheid, en niet offerande; want Ik ben niet gekomen om te roepen rechtvaardigen, maar zondaars tot bekering." Mattheüs 9:13
• "Meent niet, dat Ik gekomen ben, om vrede te brengen op de aarde; Ik ben niet gekomen om vrede te brengen, maar het zwaard." Mattheüs 10:34;
• "…want Ik ben niet gekomen, opdat Ik de wereld oordele, maar opdat Ik de wereld zalig make." Johannes 12:47b

Op tal van andere plaatsen corrigeert Jezus het beeld dat men van Zijn komst had. En wees eerlijk, niemand zet een tekst zoals Mattheüs 10:34 op zijn of haar kerstkaart. Zou trouwens wel een mooie aanleiding tot gesprek zijn misschien. Juist de aversie die deze woorden van Jezus oproepen vragen om uitleg. Hoe zou jij zo'n gesprek aangaan? En wat is jouw verwachting van Jezus tweede komst op de wolken? Behoor jij tot Zijn ware adventsgemeente?