Als Gods Zoon Voorganger is in jouw kerk

"En Hij kwam te Nazareth, waar Hij opgevoed was, en ging, naar Zijn gewoonte, op den dag des sabbats in de synagoge, en stond op om te lezen."

Lukas 4 : 16

 

Bidden en lezen in de synagoge op Yom Kippoer

Nagespeelde scene van het schilderij

Een kandidaat met preekconsent kent ongetwijfeld kanselvrees, zeker als hij voorgaat in de gemeente waar hij woont of is geboren; en menig predikant houdt dat. Zeker als hij zich te zeer inleeft dat hij het Woord zo zuiver mogelijk moet brengen. Predikanten die mogen arbeiden vanuit de vrijheid van de kinderen Gods – en zich in afhankelijkheid van hun hemelse Zender – geheel kunnen overgeven in Zijn hand, zullen dat misschien iets minder hebben. Niettemin is het blijft het spanning om niet tussen God en de gemeente in te blijven staan. En het blijft heilige grond, waar God en mens samenkomen.

Maar… heb je je weleens afgevraagd hoe het voor Jezus was om voor te gaan in de synagoge? Nota bene de synagoge van de stad waar Hij opgroeide: Nazareth! Mocht een aardse predikant nog weleens vermoeden – of zelfs stellig weten helaas – dat zijn toehoorders zeer kritisch naar hem zullen luisteren, Jezus kénde de harten van Zijn hoorders! En wat daarin leefde was niet bepaald geruststellend.

Kerkelijke opvoeding

Hoeveel tijd er ligt tussen Jezus’ vertrek uit Nazareth en Zijn terugkeer – na de doop in de Jordaan en de verzoeking in de woestijn – weet ik niet, maar het moet toch bijzonder voor Hem zijn terug te zijn in de stad van Zijn jeugd. Wie weet is Hij nog wel even naar Bethlehem gegaan, de plaats waar Hij Zich liet geboren worden.
Waar je wordt geboren en naar de kerk leert gaan, blijft je vaak hangen. Als je gaat trouwen of verhuizen kan er een wissel komen, maar in voorgaande generaties bleef men vaak trouw aan de kerk waarin men geboren was. Die tijd is – helaas – over. Men zoekt veelal een gemeente (zelfs geen kerk) naar eigen smaak. Die smaak is vaak verbonden met de dan actuele toestand en huidige prediker. Gaat die laatste weer, dan staan voor sommigen alle keuzes weer open. Ik stel het wat ongenuanceerd, maar leg er de praktijk van je vrienden eens naast en misschien wel jouw eigen praktijk. De vraag is: is dat goed? Trouw in goede en slechte dagen… is dat misschien geen heilzamer weg? Ik weet en (h)erken dat het soms uitzichtloos is – dat de sfeer omslaat en je je een vreemde in je eigen gemeente voelt. Maar wat is de reden om te 'verkassen'? Jezus keert terug naar die plek, waar Hij opgroeide en… zoekt het contact/gesprek. Dat wel, maar…

Kerkelijke traditie

Wat moet dat voor Jezus geweest zijn, de hemel verlaten te hebben en de jas der tradities van mensen aan te trekken. Mensen die door Hem zijn geschapen en gemaakt met maar één doel: Zijn Vader verheerlijken. Die mensen hebben die dienst aan Zijn Vader op hun eigen manier ingekleurd in felle, wettische tinten en rijke – maar helaas ook holle – rituelen. Jezus had kunnen opstaan en zeggen: "Beste mensen, kunnen jullie me uitleggen waar jullie in hemelsnaam mee bezig zijn?!" Hij had een gesel van touwtjes kunnen nemen en die synagoge legmaken, om hem opnieuw volgens hemelse normen te vullen en op te bouwen.
Gek genoeg deed Hij dat niet. Hij liet al die menselijke tradities (waar Hij er wellicht nog enkelen herkende als van Zijn Vader ingesteld) voor wat ze zijn. Beter gezegd, Hij voegt Zich er naar. Maar Hij richt Zich op één doel: het Woord. Hij staat op en gaat lezen. De boekrol die Hem door een mens wordt gegeven; hoogstwaarschijnlijk mag Hij hem niet zelf aanraken. Nota bene het Woord dat Zijn Vader aan mensen had gegeven ten leven, geeft een mens Hem om er op traditionele wijze uit te lezen. Nou… dat laatste zal blijken onmogelijk te zijn. Het zal er allesbehalve traditioneel aan toe gaan!

Geestelijke verbinding

Dat lezen uit het Woord (misschien moet je lezen 'dat leven uit het Woord') is voor Hem de schakel tussen de traditie, de gewoonte om naar Gods huis te gaan en Zijn opvoeding. Wat was dat immers voor een opvoeding? Zijn lieve moeder, was een zondares die ook moest leven van genade en verzoening. Nota bene zo'n schepsel (alsmede haar dito man) voedde Gods Zoon op aarde op!
De verbinding in dat alles wat het Woord. Daar leefde Hij van en daar leefde Hij uit.
Is dat bij ons ook zo? Kunnen we ook niet zonder? Is dát het, wat ons bindt aan een gemeente, een kerk en een gezin? Is dat het meest essentiële elke dag? Jezus leest… hoe zal dát geklonken hebben? Zou Hij de Naam van Zijn Vader wel hebben uitgesproken? Of onderwierp Hij Zich ook aan díe traditie? Hij kwam om ons Zijn Vader te tonen… en hier maakt Hij een indrukwekkend begin!