"Er rees dan een vraag van enigen uit de discipelen van Johannes met de Joden over de reiniging. En zij kwamen tot Johannes, en zeiden tot hem: Rabbi, Die met u was over de Jordaan, Welken gij getuigenis gaaft, zie, Die doopt, en zij komen allen tot Hem."
Johannes 3 : 25-26
Hoe zit dat nou met Jezus? Hij lijkt wel een concurrent van Johannes te worden. En het ging juist zo goed met dat Koninkrijk van God?! Je merkt in deze verzen de verwarring die ontstaat nu Jezus hetzelfde lijkt te gaan doen dan Johannes en mensen dus gaan kiezen naar wie ze zullen gaan luisteren. Een soort shoppen in de kerk; welke prediker staat je het meest aan? Verwarring over wie het nu bij het rechte eind heeft. Dat had ook alles te maken met de dingen die Johannes over Jezus had gezegd. Hijzelf was de Messias niet; daar was hij helder over. Hoe zit het nu?
Doop of ceremoniën?
We vallen middenin een vraaggesprek binnen. Een discussie tussen de discipelen van Johannes en de Joodse overpriesters en leraren. Het is van alle eeuwen dat wie zijn hoofd boven het maaiveld uitsteekt, commentaar krijgt. Zo ook Johannes. En wees eerlijk, hij was niet mals. Zijn donderpreken oogsten niet alleen bekering, maar ook haat. En de meest geniepige vorm van haat is die van verdachtmaking. Moeilijke vragen in de trant van: "Klopt dat wel, die doop? Moeten we ons niet houden aan de door God ingestelde wetten van Mozes? Gelden die wetten dan niet meer? Heeft God ooit verteld dat ze zijn afgeschaft? We horen alleen maar van bekeren, bekeren, bekeren. Allemaal mooi en aardig, maar waar blijft de wet? Predikers die het Woord aan de kant schuiven en eigenzinnige godsdiensten ontwikkelen dienen te worden uitgeroeid."
Middenin die discussie, waarbij Johannes wellicht vele overtuigende argumenten heeft aangedragen en het 'kamp' van Johannes lijkt te groeien, wordt een ander discussiepunt ingebracht. "Zeg, als dat nou allemaal waar is wat je daar zegt, Johannes, hoe zit dat dan met die rabbi die jij korte tijd geleden zelf hebt gedoopt? Hij staat daar een stukje verderop ook te dopen… vind je dat nou niet heel vreemd, Johannes? Hij lijkt wel je concurrent geworden te zijn; is Hij nu ook al zieltjes aan het winnen voor die zogenaamde nieuwe leer?"
Dat nieuwe discussiepunt brengt de discipelen van Johannes ook in verwarring en dat is precies wat satan wil. Johannes is, zo blijkt uit het verdere van deze geschiedenis, totaal niet uit het veld geslagen, maar de discipelen van Johannes wel. Johannes, hoe zit het nou eigenlijk? Even tussen twee haakjes, die discussie over de reinigingswetten lijkt helemaal vergeten te worden; of is het een listig plan om het totaalplaatje 'Johannes' belachelijk en verwerpelijk te maken?
Doop 1.0 of Doop 1.1?
Ja, de nieuwe discussie richt zich op de vraag hoe die twee dopers, Johannes de Doper en Jezus de Doper, zich tot elkaar verhouden? Als we terugbladeren in het evangelie van Johannes dan zien we dat Johannes de Doper vooral benadrukte dat hij de Messias niet was. Die na hem zou komen, Die was de langbeloofde Profeet! Johannes had er nog iets merkwaardigs bij gezegd en je moet goed lezen wat hij zegt in Johannes 1:26-27: "Ik doop met water, maar Hij staat midden onder ulieden, Dien gij niet kent; Dezelve is het, Die na mij komt, Welke voor mij geworden is, Wien ik niet waardig ben, dat ik Zijn schoenriem zou ontbinden." Je zou verwachten dat Johannes ging vertellen: "Ik doop wel met water, maar Hij doopt met de Heilige Geest" of zo iets. Maar hij lijkt halverwege die zin te stoppen en blijft steken in de vergelijking tussen hem en Jezus. Kijk maar niet te hoog tegen mij op. Ik ben nog niet waardig om Jezus' schoenriem los te maken! Jezus zou dus duidelijk iets anders gaan doen dan Johannes.
De Joden hadden toen ook al gevraagd: "Johannes, waarom doop je dan, als je de Messias niet bent?" Blijkbaar zat er een link tussen dopen en de Messias. Vreemd, want ik dacht toch heus dat proselieten zich lieten dopen als ze tot het Joodse geloof overgingen. Dat dopen was dus helemaal niet zo bijzonder verbonden met de komende Messias. Toch vragen de Joden dit. Ze vragen eigenlijk lees de Kanttekeningen – naar de missie, de zendingsopdracht van Johannes. Wie heeft je gestuurd? En wie heeft je opgedragen te gaan dopen?
Als Johannes verteld heeft dat hij wegbereider mag zijn van de Messias, lijkt de discussie te luwen. Maar… nu Jezus ook doopt laait die vraag weer op: Is Hij dan ook een wegbereider? Of is Hij wat anders? Waarom gaat er nu nóg iemand dopen? Of is er verschil tussen deze Dopers? Ze hadden inmiddels toch al wel het nodige over die Jezus van Nazareth gehoord. Maar nu Hij ook 'gewoon' doopt, stelt Hij zich op één lijn met Johannes, lijkt het wel. Zeer verwarrend. Is er onderscheid in die twee dopen? Een soort 'update' van de doop van Johannes? Ze hadden wel gehoord dat Jezus niet Zelf doopte, maar Zijn discipelen. En ze hadden ook vernomen dat Jezus eveneens opriep tot bekering, net als Johannes. Dus was dit wel echt een update? Of gewoon meer van hetzelfde? Wellicht hadden ze een en ander vernomen via Andreas of zelfs via Johannes de Evangelist?
Johannes of Jezus?
Ja, als ik al die dingen zo op een rijtje zet snap ik best dat dit verwarring gaf. Ook als je Johannes de Doper serieus neemt blijft het vreemd dat Jezus nu ook gaat dopen. Deed Johannes het niet goed? Had Hij het Zijn wegbereider niet gewoon kunnen blijven laten doen? En nog wel zo dichtbij! Als Jezus nu in Galilea, waar Hij vandaan kwam, ging dopen dan hadden we het nog wel kunnen plaatsen. Maar hier zo vlakbij Enon, zo dichtbij Johannes!
Voordat ik hier een uitspraak over doe – in een van de komende bijbelstudies – leg ik toch even de vinger bij een probleem of valkuil die predikers kan aankleven. Ik denk dat Johannes' prediking erin hakte en dat veel mensen onder zijn preken tot bekering zijn gekomen. En hoewel Johannes in zijn preken van zich afwees, bleef de vervulling van die komende Messias maar uit. Tot dit moment moesten de mensen het toch van Johannes hebben. Hij preekte zo anders, zo puur en recht voor zijn raap. Heel anders dan de overpriesters en schriftgeleerden. Het gevaar lijkt levensgroot dat men Johannes als een soort preektijger is gaan zien. Hij was hun voorman en aanvoerder tegen de ingezakte godsdienst der overpriesters. Hij nam geen blad voor zijn mond en dat doet het soms goed. Maar het gevaar is dat je dan een gevierde prediker wordt. En dan… dan komt opeens Jezus. Je ziet de mensen opeens verward kijken? Ja maar, hoe zit dat dan? Het hoeft nog helemaal niet zo te zijn dat Johannes zich op een voetstuk stelde. Ik betwijfel ook of dat zo is geweest. Meer geloof ik dat de mensen Johannes op een voetstuk hebben gezet. En nu is het tijd dat Jezus optreedt. De wegbereider is klaar met zijn werk. Hij plaveidde slechts de wegen, maar is allerminst een concurrent van Jezus. Daar is Johannes in het vervolg wel heel duidelijk over.
Laten we op dit punt allert zijn dat we predikers niet over het paard tillen en hun preken adoreren. Bid en werk eraan mee dat ze gewoon met twee voeten op de grond blijven staan. Zichzelf kunnen blijven en trouw kunnen blijven arbeiden in de taak die God op hun schouders heeft gelegd. Mag je dan niet genieten van preken? Zeker. En het is een zegen als je genieten kunt. Maar als God andere dienstknechten stuurt, die minder begaafd zijn maar evenzeer geroepen en gedreven, neem ook hun woord aan en geef ze de gelegenheid ook te groeien in de gave van het Woord. Stap niet in de valkuil predikers met elkaar te vergelijken om ze zodoende af te serveren. Luister scherp of het Woord recht wordt gepreekt en, jawel, of Jezus de volle aandacht krijgt! En in Hem natuurlijk de Vader! Als dat aan de orde is, heb je een punt. En predikers behoren zich bewust te zijn van de steken die ze laten vallen. Wanneer ze in liefde worden aangesproken op mankementen, laten ze dan niet hun hakken in het zand zetten, maar doen als Johannes.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten