Ben je geest of vlees?

"Toen zeide de HEERE: Mijn Geest zal niet in eeuwigheid twisten met den mens,
dewijl hij ook vlees is…"

Genesis 6 : 3a

Het lijkt alsof ik opeens een hele sprong maak in deze serie bijbelstudies, maar dat heeft twee redenen. Allereerst kwam ik erachter dat ik in 2015 al een serie had geschreven over Kaïns familie; dat herinnerde ik me niet meer. Ten tweede wil ik niet te zeer blijven hangen in Kaïn, maar wilde in deze serie 'oordeel en reactie' ingaan op een repeterend probleem.

Toen ik allerlei dingen opzocht over de namen van Kaïns nazaten, kwam ik daar niet echt verder mee; plots stuitte ik op een van mijn vorige bijbelstudies, juist over die namen! Het was me totaal ontschoten dat ik daar ooit al over had geschreven. Je vindt die serie hier: ze lopen van 24 juni 2015 tot en met 5 augustus 2015. Ik besloot dit te laten rusten.
Het geslacht van Kaïn gaat zijn eigen kant op en dat doet de Heere verdriet. Eén van de nazaten van Kaïn wordt Mechujael (weggevaagd of verdoemd door God) genoemd. Lekkere naam! Daarmee leggen ze, evenals Adam, het balletje bij God neer! Ze zijn 'van God los' zou je kunnen zeggen. Moeten we de tekst van vandaag dan lezen in die context? Nee. Er staat een groots oordeel op stapel. God wil 'opnieuw' beginnen. Maar dat is niet in de eerste plaats vanwege die goddeloze Kaïnieten. Al werken zij natuurlijk ook weer niet mee aan de zichtbaarmaking van Gods Koninkrijk.
Er is een nieuw geslacht ontstaan: de nazaten van Seth en Enos. "En denzelven Seth werd ook een zoon geboren, en hij noemde zijn naam Enos. Toen begon men den Naam des HEEREN aan te roepen" (Genesis 4 : 26). Is dat het nieuwe begin? Leeft dat geslacht volgens Gods wet? Even daar gelaten dat de wet van God nog niet bestond, maar je begrijpt dat ik bedoel 'overeenkomstig Gods wil'. De mens wist prima hoe hij God moest dienen. En wat is er een vreugde in de hemel geweest over een heel geslacht dat de Heere wél ging aanroepen. De engelen hebben gejuicht. Het leek mogelijk om buiten het paradijs met de Heere te wandelen. Henoch is er het prachtige bewijs van.
Maar alles wat buiten het paradijs goed lijkt te gaan, staat open voor het bederf van de zonde.
Waarom willen mensen zo graag volgens de wet leven, de wet naast hun leven kunnen leggen? Omdat ze dan tegen God kunnen zeggen: kijk, Heere, nou doe ik het goed. Op deze manier lukt het me. Het houden van de wet wordt in het verziekte brein van de mens altijd een verdienmodel. Het is eigenlijk onbegrijpelijk dat we daar in de kerk nog steeds in blijven hangen. En nog geheel onterecht en tegen de Schrift in ook! De aan Mozes gegeven wet was er zolang Christus nog niet was verschenen om mensen tot Zich te nemen. Die discussie laat ik nu even liggen, want die voert te ver voor dit moment.

Waar ik op wilde inzoomen aan de hand van de dagtekst is dat God ergens boos over is: de mens is vlees geworden. Dat moet je goed begrijpen, anders ga je een verkeerde kant uit met de tekst. Elk mens is 'vlees', een levend wezen. Maar hier wordt – de Kanttekeningen zijn er helder over – bedoeld hoe het geestelijk met hem staat: hij is vlees. En lees goed: 'ook' vlees. Wat betekent dat?
Ik heb er wat over gelezen en ik zou zeggen, ga jij dat ook doen. Wat ik merk is dat mensen als Kuitert – en andere theologen die vol Schriftkritiek zitten – dit woord voor 'vlees' puur willen betrekken op de spiermasse van het menselijk lichaam. En dat is niet onjuist, maar het is niet alléén dat! Dit kwam ik tegen over het woord 'vlees' dat hier gebruikt wordt (basar):

"Dit basar is de zetel van alle sensaties en de informatie die wordt geleverd door de vijf zintuigen: maar het wordt ook gebruikt (in Psalm 84:2) voor een geestelijk verlangen naar de levende God."

Dat laatste is hier in de tekst aan de hand. Het geslacht van Seth begon goed. Ze riepen de Heere aan. Je zou kunnen zeggen dat ze een godsdienst begonnen die wél gericht was op God. Daarin was 'basar' nog een innerlijk dat verlangde naar de levende God; het Nieuwe Testament noemt dat 'geest'. En in die gerichtheid van het geslacht van Enos distantieerden ze zich van het geslacht van Kaïn. In die tijd leefden Adam en Eva ook nog, maar hoe hun rol was, weet ik niet. Je zou verwachten dat Adam de leiding had. Goed mogelijk. Toch wordt dit 'andere leven' vooral gekoppeld aan Seth en Enos.

Maar waarover was God dan zo verbolgen en teleurgesteld? Dat staat in de eerste twee verzen van Genesis 6, waar we lezen: "En het geschiedde, als de mensen op den aardbodem begonnen te vermenigvuldigen, en hun dochters geboren werden, dat Gods zonen de dochteren der mensen aanzagen, dat zij schoon waren, en zij namen zich vrouwen uit allen, die zij verkozen hadden."

Niet de goddeloze leefstijl van Kaïns geslacht wordt voor de Heere oorzaak van Zijn toorn en oordelen. Al speelt dat op de achtergrond natuurlijk wel mee! Maar de kern van Zijn teleurstelling en toorn zitten in het feit dat Enos' geslacht 'ook vlees' wordt… ook eensgeestes wordt met Kaïns geslacht. Wat reeds onder het oordeel ligt, straft God niet zomaar. Dat komt nog.
Echter, wat klaar ligt voor de hemel, maar zich toch door laksheid en clichées schuldig maakt aan secularisatie en werelds denken, dát roept Zijn straffen op. Niet om hen te verdoemen en weg te vagen, maar om hen op te roepen tot bekering.Nee, de Heere breekt de oorzaak van de zonde van secularisatie niet weg, voor Zijn wederkomst. Hij kijkt niet door Zijn vingers. Hij gaat juist heel bewust verder op de weg van de komst van de Messias, Die Hij gaat straffen in onze plaats.

Het hele gebazel over of de coronacrisis een oordeel van God is over de zonden om ons heen, buiten de kerk en het Woord, zal ons niets helpen. Je kunt zo heerlijk buiten schot blijven als je naar de goddeloze wereld wijst. Zeg maar 'naar Kaïns geslacht' wijst. Nee, ook niet als we heel 'deemoedig' buigen onder het oordeel; al is dat niet verkeerd, want Daniël deed dat ook; weliswaar hield hij zich vast aan de ontfermingen van God! Maar de kern van Gods ijver (de secularisatie die Hem tot jaloersheid wekt op een negatieve manier) zit in het lauwe gedrag van christenen. Ze hebben het druk over details in de marge. Maar ze zwijgen vaak over het heil in Christus, de heerlijkheid die wacht en de grootheid van de Heere.
Ze zien de kinderen der mensen bezig en denken: dat wil ik ook! Een riant huis, een flitsende auto, schitterende kleren en een gelikte carrière. Sinds wanneer is ons werk ons statussymbool? Er ligt op kleding, woning en werk een vloek sinds Genesis 3! En die zijn we fors aan het wegpoetsen. We zoeken vaak niet de afhankelijkheid van de Heere, maar de onafhankelijkheid en het comfort. Ons Facebook-, Twitter-, Instagram- of LinkedIn-profiel is daar vaak een groot getuige van. Of is het anders? Welk woord heb jij vandaag voor de wereld om je heen? En voor mensen die angstig 'de slip van je jas pakken' en roepen 'we willen met jou mee, want we zien dat God met je is!' (Zacharia 8:23). Ik weet dat die tekst allereerst wijst op de heidenen die tot Christus zullen komen. Maar ik zie vandaag in deze crisistijd mensen die opeens oog krijgen voor wat werkelijk waarde heeft. En gek genoeg kun jij als christen soms zomaar een 'ingang' hebben bij mensen die er voordien niet open voor stonden. De vraag is: wat heb je te vertellen? Ben je geest of vlees geworden?