Wie heeft er nu de leiding?

"En Jozef zeide tot zijn broederen: Ik sterf; maar God zal u gewisselijk bezoeken en Hij zal u doen optrekken uit dit land, in het land hetwelk Hij Abraham, Izak en Jakob gezworen heeft."

Genesis 50 : 24

Het graf van Jozef in Nablus meerdere keren doelwit van vernielingen door Palestijnen
https://brabosh.com/2013/01/28/pqpct-mxs/ Vanwaar die haat tegen Jozef? Vanwaar die haat tegen de Joden?
Is het niet omdat God grote plannen met dat volk heeft en ook ten uitvoer zal gaan brengen?

Sommige mensen in de kerk menen dat met hun arbeid alles staat of valt. Als zij er niet meer zijn, dan gaat alles ten onder. Zij stellen zichzelf op een hoog voetstuk (of worden door anderen daarop gehouden) en menen inderdaad dat het voortbestaan van Gods Koninkrijk van mensen afhangt. Kijk dat politici of managers dat menen, kan ik nog begrijpen. Die zijn stuk voor stuk (althans voor zover zij zonder God in deze wereld leven en werken) te dom en te kortzichtig om van genade te leven. Maar binnen de kerk zou dat toch geheel anders moeten zijn.

De woorden die Jozef spreekt in zijn sterfbedspeech zijn bijzonder fijnzinnig en helder. Jozef denkt op de lange termijn; en dat is een stuk langer dan dat er in deze moderne samenleving wordt vooruit gedacht. Jozef is visionair zonder eigen bijbedoelingen; hij laat zien dat het allemaal door zal gaan zónder dat hij daar één vinger naar uitsteekt. Tenslotte stelt Jozef bij zijn toekomstperspectieven de HEERE op het voor Hem bedoelde voetstuk. Er gebeurt niet zomaar iets willekeurigs; God gaat geschiedenis schrijven en vervult ál Zijn beloften.

Zonder Jozef

Toekomstplannen maken is zo hip dat ik me soms weleens afvraag of we wel écht met de toekomst bezig zijn. Prestigeprojecten, zoals de aanpassing van de donorwet zijn schering en inslag. Het geeft veel mensen ook een kick als een trendwatcher ergens een uitspraak over doet. Blijkbaar weet zo iemand zó charismatisch te spreken (of de toekomst naar zijn hand te zetten) dat hij adoratie afdwingt. Ik snap soms niet dat mensen zó dom kunnen reageren en als een kip zonder kop ergens achteraan lopen. Nog meer verbaas ik me over hoe weinig de trendwatcher in beeld is, wanneer de trends uitblijven of anders uitpakken.
In zekere zin lijkt Jozef ook een visionair. Eigenlijk zelfs een profeet. In Hebreeën 11 : 22 wordt het zo omschreven: "Door het geloof heeft Jozef, stervende, gemeld van den uitgang der kinderen Israëls, en heeft bevel gegeven van zijn gebeente." Maar wat is ervan terecht gekomen? Jozef sprak wel over Gods daden die na zijn dood zouden plaatsvinden, maar de broers zijn allen gestorven zonder dat God één vinger uitstak, zo lijkt het althans.
Jozef verschilt echter heel duidelijk van de hedendaagse trendwatchers en visionairs. Hij meldt heel eerlijk: "Ik ga sterven en val dus weg als jullie 'Behouder-des-levens', maar God… gaat grote dingen doen!" Hoe machtig Jozef ook was, hoeveel hij ook in de melk te brokkelen had, het zal zonder hem geschieden. Hij is hier weer gewoon die eenvoudige jongen – ondanks zijn visionaire dromen en de uitgekomen interpretaties daarvan – die hij in zijn jeugd ook was. Twee voeten op de grond. "Ik ben maar een mens. Maar moet je eens horen wat de HEERE gaat doen! Och, man… als ik daarover nadenk dan duizelt het me!" We komen in het volgende vers nog op deze zelfde woorden terug.

Met God

Toch denk je onwillekeurig: had Jozef dat met al zijn rijkdom en macht niet zelf kunnen realiseren? Denk je dat nooit eens? Hoe moeilijk was het nou om dat volk (het was toen nog niet zo groot als in de tijd van Mozes) te leiden en weer thuis te brengen in Kanaän? Dat had die hele ondrukking in Egypte (het slavenhuis) gescheeld.
Ik denk dat Jozef het had gekund. Hij had de capaciteit qua leidinggeven (denk aan zijn organisatietalent bij de voorbereidingen op de zeven hongerjaren). Hij had het geld, de moed en het leiderstalent (dat ook bij de begrafenis van zijn vader duidelijk naar voren kwam). En toch zou Jozef het volk niet in Kanaän brengen.
Ik moest onwillekeurig aan David denken, die de tempel niet mocht bouwen. David was de perfecte man met de juiste talenten. Hij was een keigoede liturg, een prima leider en manager, een gedreven bouwer én een dogmatisch en exegetisch goed onderlegd theoloog. En toch zegt God: "Nee, jij gaat dat niet doen. Jouw zoon gaat Mijn tempel bouwen." Waarom?
Was David niet geestelijk genoeg? Was David te zondig? Was David te oud? God heeft ons niet veel verteld over Zijn overwegingen; enkel dat er teveel bloed aan Davids vingers kleefde, maar ik denk niet dat dat alléén de doorslag gaf. Echter… God mag het bepalen, het is immers Zijn huis?!
Zo ook met Jozef. Er lijkt een intiem gesprek tussen God en Jozef te zijn geweest. Je proeft het een beetje uit de manier waarop Jozef het verwoordt.
Dat juist hij met die troostende en hoopvolle woorden komt mag ons toch wel verbazen? "Juda… gij zijt het," had vader Jacob geprofeteerd. Maar Juda doet er het zwijgen toe. Levi dan, de aanstaande priesterstam? Ja, maar nu dus nog niet. Jozef gaat hier als enige spreken. En let op: zijn dode lichaam zal het bewijsmateriaal en geloofsobject worden, dat getuigt van geloof, hoop en liefde. Ze moeten hem tijdelijk balsemen en begraven in Egypte, maar op Gods tijd weer uit zijn graf ophalen en meenemen naar huis. Ik kom daar een volgende keer nog op terug. Ik zeg er alleen dit bij: de ark des verbonds trok voorop en de ark (zelfde woord als kist) van Jozef werd ergens verderop in de stoet meegedragen.
God ging voorop. Hij had de leiding en maakte gebruik van niet Jozef maar Levi (Mozes). Maar ook Mozes heeft het volk niet in Kanaän kunnen brengen. Waarom niet? Dominee P.J. Teeuw (toen uit Veenendaal, nu uit Papendrecht) preekte daar jaren geleden over in de Evangelisatie van Haastrecht. Dat moest 'Jozua' (lees Jezus) doen. Die droegen dezelfde naam. Opmerkelijk dat Jozua een rechtstreekse nazaat van Jozef was (via Efraïm; lees Numeri 13:8).
Echter al die leiders zijn overleden en wezen dus heen naar de Messias, Jezus. Hij is de Enige Die in staat is Zijn volk Thuis te brengen. "Ik sterf, maar God…" vind ik wel het machtigste woorden-koppel uit dit gedeelte. Hij moet wassen, maar ik minder worden. God is de enige die kan zeggen: Ik sterf nooit. Je moet wel oliedom zijn om Hem de leiding van je leven niet toe te vertrouwen. Vind je niet?

1. Heb je weleens moeite met Gods leiding in je leven? Welke dingen vind je fijn? Welke zaken beknellen je of zijn een warboel voor je?
2. Wat vind je van mensen die zich trendwatcher of visionair noemen? Wat vind je ervan als mensen door anderen visionair worden genoemd? Professor Aalders bijvoorbeeld werd zo genoemd; en zo zijn er nog wel meer geweest. Mensen zijn gevoelig voor hogere begaafdheid bij anderen, of zie jij het anders?
3. Vind je Jozefs sterfbedspeech mooi of mager? Welk verschil merk je tussen hem en zijn vader?