Als Jezus bij jou in de kerk gaat preken

Hoe zou jij het vinden als Jezus in jouw gemeente voorging?

 

"En het is geschied, toen Jezus geëindigd had Zijn twaalf discipelen bevelen te geven, dat Hij van daar voortging, om te leren en te prediken in hun steden."
Mattheüs 11 : 1

Na enkele weken geen gelegenheid te hebben gehad voor deze bijbelstudies, pak ik de draad weer op. Door de preek van afgelopen zondagavond werd mijn aandacht getrokken naar Mattheüs 11. Enkele jaren geleden heb ik een bijbelstudie gemaakt over vers 12. De figuur van Johannes de Doper blijft mij boeien. Vooral zijn verwachting die niet overeenkwam met de realiteit van Jezus optreden. De machtige prediker, de Doper, laat me zien dat hij ook zijn twijfels kende, maar hij stelde zijn vragen wel aan het juiste Adres!

Leren en preken

Wat in vers 1 opvalt is dat Jezus onderscheid maakt tussen bevelen geven (richtlijnen en adviezen voor Zijn jongeren) en leren en preken. Ogenschijnlijk zijn dat toch drie dezelfde dingen? Drie elementen die eigenlijk in alle preken moeten zitten, zou je denken. Meer dan eens lezen we dat Jezus Zijn discipelen leerde, of dat Hij ze nader uitleg gaf over bijvoorbeeld gelijkenissen.

Het woord 'leren' betekent simpelweg 'onderwijzen'. Wegwijs maken en laten horen en zien hoe het in elkaar zit. Onderwijs is nodig voor jong en oud in de gemeente. Maar hoe geheel anders is het als Jezus Zelf onderwijs komt geven. Denk aan Maria, die aan Zijn voeten één en al oor was en de wereld om zich heen vergat. Zit je ook zo in de kerk?
Maar… bij onderwijs alleen kan het niet blijven. Je leest een boek ook niet om het vervolgens in de kast te zetten en tot de orde van de dag over te gaan. Een boek en elke vorm van onderwijs moet iets met je doen. Het moet je als het goed is verder brengen, dieper besef geven en ook nieuwsgierig maken naar meer.

Het woord 'prediken' kan te maken hebben met 'heraut zijn'. Een engels Christmascarol zingt "Hark! The herald angels sing: "Glory to the newborn King!", "Hoor, de heraut-engelen zingen: Ere zij de nieuwgeboren Koning". Als je dat bedenkt bij dit woordje 'leren' dan krijg je een merkwaardig beeld voor je: Jezus die de functie van heraut vervult voor Zichzelf. Jezus, Die de persoon van Johannes de Doper vervangt; immers die zat in de gevangenis? Dat kan natuurlijk niet.
Toch is het opvallend dat Jezus Zijn prediking op eenzelfde manier begint als Johannes; lees Markus 1 vers 14 en 15 maar: "En nadat Johannes overgeleverd was, kwam Jezus in Galilea, predikende het Evangelie van het Koninkrijk Gods. En zeggende: De tijd is vervuld, en het Koninkrijk Gods nabij gekomen; bekeert u, en gelooft het Evangelie."
Maar het woord 'prediken' betekent vooral, en zeker in deze betekenis dus, 'verkondigen'. Die beide aspecten passen bij een predikant en bij alle christenen die hoog opgeven van hun HEERE en Heiland.

Jezus stelt dus met Zijn prediking Iemand centraal. Deed Johannes dat door Christus centraal te stellen, Jezus neemt Zijn toehoorders mee naar een hoger niveau: Zijn Vader in de hemel. Hij heeft de mensen laten zien Wie Zijn Vader werkelijk is en wat er aan schort met de mensen op aarde. Natuurlijk spreekt Jezus over Zichzelf: immers Hij is het Lam, het Offer, waardoor mensen God de Vader weer onder ogen kunnen komen.

Onderwijs afgerond

Jezus leert en preekt, zo lezen we, nádat Hij Zijn jongeren bevelen had gegeven. Daarvoor worden we terugverwezen naar het voorgaande hoofdstuk. Daarin staan tal van instructies, die Hij de discipelen meegaf. Daarin gaat het over 'onbezorgd zijn' en 'bewust zijn Gods zorgende hand'.
Daar gaat het echter ook heel eerlijk over de kosten die gemoeid zijn met het volgen van Jezus. En Jezus is vlijmscherp: "En die zijn kruis niet op zich neemt, en Mij navolgt, is Mijns niet waardig." Aan meelopers heeft Hij niets. Zo, dat is nogal een scherp woord voor mensen die denken slechts consumptief in de kerk te kunnen zitten.
Vroeger had je ondernemers die zich bewust bij een kerkelijke gemeenschap aansloten, om bepaalde klandizie te verwerven. Nog vroeger had je mensen die uit angst voor de hel naar de kerk gingen en alles deden wat pastoor, paus of bisschop hen opdroegen. Maar vandaag de dag zijn er ook nog steeds velen die onder groepsdruk naar de kerk gaan en vroom praten. Want wat zal die of die er wel van zeggen? In een stad als Rotterdam of Amsterdam val je al snel minder uit de toon als je onkerkelijk bent, dan in een dorp als Elspeet of Barneveld. Begrijp me goed, ik ben de laatste die afhoudt van het naar de kerk gaan; dat is de beste gewoonte die je kunt hebben. Maar het gaat mij om de houding waarmee je dat doet!

Les op locatie

Na het geven van diverse voorschriften en adviezen gaat Jezus iets doen, waar je wellicht zo overheen leest. Hij gaat in HUN steden leren en preken. Welke steden waren dat zoal?

• Bethsaïda: daar kwamen de broers Petrus en Andréas (hoewel zij later in Kapernaüm woonden) en ook Filippus vandaan, evenals de broers Jacobus en Johannes.
• Kana: daar woonde Nathanaël of Bartholomeüs en ook Simon Kananites kwam er waarschijnlijk vandaan.
• Kapernaüm: dit was de woon- en werkplaats van Levi of Mattheüs.
• Lebba: hier kwam naar alle waarschijnlijkheid Thaddeüs vandaan.
• Houden we nog Jacobus de Kleine, Thomas en Simon Zelotes over van wie geen woonplaats bekend is.
• Judas was de enige die niet uit Galiléa kwam, maar waarschijnlijk uit Karioth of Kerioth, in het zuiden van Judéa.

Jezus geeft 'college' op locatie. En dat voelt heel anders aan dan op een neutrale plek in een academiegebouw. Als Jezus gaat preken in jouw dorp of stad, of zelfs in jouw gemeente, dan zit je dubbel op scherp. Hoe zou jij je voelen? Onbehagelijk of juist dubbel enthousiast? Onder Zijn gehoor zitten betekent niet dat je enkel vleiende woorden hoort. Hij spreekt niet het refo-jargon dat bepaalde consumptieve kerkgangers graag horen. Hij zoekt in Zijn preken namelijk naar de motivatie en diepste drijfveren van jouw zitten in de kerk en staan in het leven. Hoe zou je dat vinden? En als je daar jouw predikant naast legt, voldoet die dan aan dit beeld dat Jezus geeft?