Briefje uit de hemel

"Toen riep de Engel des HEEREN tot Abraham ten tweeden male van den hemel en zeide: Ik zweer bij Mijzelven, spreekt de HEERE…"
Genesis 22 : 15-16a

 

Persoonlijk vind ik de regenboog altijd weer een indrukwekkende brief uit de hemel!

Sommige mensen zitten op een briefje uit de hemel te wachten. Er moet nog iets bij, bij Gods Woord. Vroeger vond ik dat wel indrukwekkend staan, maar toch aarzelde ik altijd wanneer dit bleek te gaan om een soort 'special edition christian'. Er zijn trappen van verhoging in de hemel en er zijn trappen van vernedering in de hel; dat geloof ik wel. Maar niet op die manier. Alsof de HEERE er speciaaltjes op na houdt.

Vaak ook is dit denken een manier waarmee mensen hun bekering op afstand kunnen houden. Ze 'kunnen het er nog niet voor houden' en dat moet dan vroom klinken. Ze gaan voor de volle 100% zekerheid en liefst meer. Wat je dan krijgt is dat mensen eromheen hen zien als superserieus en vervolgens naar zichzelf gaan kijken: ja zo serieus ben in niet. Een aantal mensen zal dan achterover gaan leunen en quasi-vroom verzuchten: ja, wie kan dan zalig worden, als God Zich niet zo betuigt? Maar er zijn ook mensen die zich dat aantrekken en in wanhoop terecht komen, verzuchtend: "Met mij is het in ieder geval nog niks en ik vrees dat het nooit wat zal worden!"
Je komt een dergelijke houding tegen aan de ultra-orthodoxe kant van de kerk, maar evenzeer aan de evangelische kant. Daar is de term 'second blessing' ook een eigen leven gaan leiden. Om nog maar te zwijgen van de geestesgaven die toch zouden moeten onderstrepen dat het geloof echt is. Waarbij tongentaal je tot de upperten brengen. Maar wat een schade wordt er zo aan de zaak van Christus aangebracht! Krijgen we een soort ambitie in het Koninkrijk van God? Wordt het ellebogenwerk om carrière te maken met de genadegaven? Behoorde Abraham tot de elitetroepen van God? Tja, hij wordt Vriend van God genoemd, maar wat wil je daarmee zeggen? Is dat een rang, of een manier van omgaan met God (en vice versa)?
Laten we het toch vooral verwachten van Gods spreken. Als God spreekt, spreekt Hij. Als je Zijn Woord leest, spreekt Hij tot jou! En er bestaat geen dubbele agenda bij de Allerhoogste, als zou Hij uitwendig spreken en slechts voor Zijn uitverkorenen inwendig. Natuurlijk is er een verschil in effect, maar leg dat niet bij God! God spreekt en jij bent nu en hier verantwoordelijk voor wat jij er nu en hier mee doet. Punt uit! En als je daar vroom onderuit probeert te komen, vraag ik je in alle ernst: wil je met een vroom gezicht God de schuld gaan geven van je verdoemenis? Wie Hem tot een leugenaar maakt in Zijn welmenend aanbod, speelt met het heetste vuur uit de hel. Dus… luisteren we naar de tekst en denken na over het roepen, het spreken en het zweren van God.

De HEERE roept

In de tekst – en ook in het voorgaande – lijkt God niet in alle gevallen rechtstreeks tot Abraham te spreken. Eerder wel en ook aan het begin van het hoofdstuk, maar hier op Moria is het 'de Engel des HEEREN die het gesprek namens 'de HEERE' voert. In een vorige bijbelstudie stelden we vast dat 'de Engel des HEEREN' veelal de verschijningsvorm van 'God de Zoon' is. Maar laten we nog even stellen dat het om een engel gaat. Het woord 'מַלְאַ֥ךְ' (Mal'ach) betekent eigenlijk boodschapper of gezant (ambassadeur). Dat woord wordt zowel op engelen als op mensen betrokken. In de geschiedenis van Elia na de Karmel lezen we over twee mal'ach's: de boodschapper (de knecht) van Izébel en de boodschapper (de engel) van God.
Johannes de Doper was zo'n ambassadeur: hij werd aangekondigd als 'de Stem van de Roepende in de woestijn'. Hij verklankte Gods roepstem in de woestijn. In die betiteling wordt God 'de Roepende' genoemd. En zo geldt het vandaag de dag nog steeds. Zie de wereld als een woestijn (gek veel beter hebben we de wereld niet gemaakt; wees eerlijk!), waarin Gods stem hoorbaar wordt door Zijn mal'ach's, Zijn dienaren, Zijn ambassadeurs.
Paulus speelt ook met dat woord als hij met tranen in zijn ogen oproept tot geloof: "Zo zijn wij dan gezanten van Christus wege, alsof God door ons bade; wij bidden van Christus wege: laat u met God verzoenen!" (2 Korinthe 5 : 20). Moet daar nog een speciaal keurmerk bij, zodat jij zeker weet dat het voor jou bedoeld is? Waar zegt God in Zijn Woord dat delen van dat Woord niet voor jou oren bestemd zijn? Als je zo zit te luisteren onder de preek, zit je eigenlijk met twee dikke theologische vingers in je oren! Veel zaligheid gewenst dan; dan wordt het inderdaad nooit wat.

De HEERE spreekt

Het is maar gelukkig dat de HEERE geen mens is. Wij zouden de boel al lang in een hoek gesmeten hebben, als we ons verhaal tegenover zulke eigenzinnig, zich vroom vindende, luisteraars moesten afsteken. Misschien één keer, maar als je niet luisteren wilt, zoek je het zelf maar uit. God niet. Hij wordt er niet moe van Zijn boodschap te herhalen, te kopiëren in allerlei talen, verluchtigd met allerlei beelden en illustraties en verpakt in allerlei vormen.
Ik zeg niet dat wij Zijn Woord dan maar in allerlei verpakkingen mogen stoppen, maar Hij maakt van allerlei manieren gebruik. Heb je altijd weer mensen die daar een systeem in proberen te ontdekken! Je staat in de winkel toch ook niet kritisch te kijken hoe de kassière je kadootje staat in te pakken, om daar dan een systeem in te ontdekken, een bepaalde verborgen bedoeling? Het gaat ook helemaal niet om de verpakking, maar om de inhoud. Zo heb je mensen die gelijkenissen tot op het bot proberen te ontrafelen om er een systeem in te ontdekken, terwijl Jezus met dat 'wollige' verhaal eigenlijk een boodschap van 1 regel verpakt. Daar gaat het om en daar moet je wat mee!
In onze tekst wordt gezegd dat de Engel voor de tweede maal tegen Abraham spreekt. Hij herhaalt dus; en ik hoor daar geen ongeduldige zucht, maar meer een opgetogen toon! God spreekt tot een mens: dat is al een ongelofelijk wonder op zich! Maar Hij herhaalt Zijn boodschap graag: als het maar gehoord wordt! Het 'spreekt de HEERE' (zie de kanttekeningen die naar Jeremia 23 : 31 verwijzen) zou je ook kunnen lezen als 'gezegde van God'. Gods spreken is haast spreekwoordelijk, herkenbaar en goed te onthouden. De HEERE buigt Zich zo diep naar ons over!
Maar waar slaat dat 'ten tweede male' op? Op het feit dat de Engel voor de tweede keer gaat spreken? Of dat Hij iets voor de tweede keer zegt? Psalm 62 : 12 zingt: "God heeft één ding (of éénmaal een ding) gesproken, ik heb dit tweemaal (of meermalen) gehoord." Gaat het dan om een soort herhaling, een echo? Soms wel. Maar hier in onze tekst spelen twee dingen door elkaar:

1. De Engel neemt voor de tweede keer het woord: eerst riep Hij Abraham om zijn zoon geen kwaad te doen; nu gaat Hij tekst en uitleg geven. Zo gebeurt het in het geestelijk leven ook regelmatig.
2. De Engel herhaalt Zijn woorden wel, die Hij in vers 12 sprak: "want nu weet Ik, dat gij God vrezende zijt, en uw zoon, uw enige, van Mij niet hebt onthouden." Maar de manier waarop God de accenten legt, in Zijn herhaling van Zijn Eigen Woord, heeft ons wel veel te zeggen.

Als de HEERE bepaalde woorden, schriftgedeelten, herhaalt in ons leven, wil Hij ons blijkbaar iets duidelijk maken. Soms verrast ons dat en zoeken we naar de bedoeling van Zijn spreken. Dat kan onmogelijk vanuit je luie stoel, maar dat roept om aanhoudend gebed: "HEERE, toon mij Uw weg, Uw bedoeling!" Dat is wandelen met God, openstaan voor Zijn spreken in je leven.
Maar dat is niet voorbehouden aan een select gezelschap. Sterker: dat is de gewoonste zaak van Gods geestelijk wereld! Als je dat tot iets speciaals conserveert, dan moet je je afvragen of je wel geestelijk leven kent. God spreekt, buiten kijf! Van Zijn gewone spreken veert mijn hart al op; laat staat als Hij in herhalingen valt! Dan is alle aandacht geboden.
Dat moet een herkenbare houding zijn voor álle gelovigen. Dat is niet afhankelijk van speciale geestesgaven of diepdoorgeleide ervaringen; sterker nog: die leiden soms alleen maar af en brengen verwarring omdat ons kleine mensenverstandje de dingen graag naar zich toe uitlegt. Maar als God spreekt – en dat doet Hij zodra je Zijn Woord opent – legt Hij Zijn Woord naar Zichzelf toe uit!

De HEERE zweert

Zichzelf… daar zweert God nog eens bij! Waarom zou God zweren? Wat Hij zegt is toch al waar? Merkwaardig dat de Kanttekeningen daar niet op in gaan. Ik denk daarom ook dat het een menselijke manier van spreken door God is. Hij buigt Zich zo ver naar ons over, dat Hij ons zweren gaat overnemen en als een extra bevestiging aan Zijn Woord koppelt. Maar strikt noodzakelijk was het niet, toch?
En bij wat of wie zweert God dan? Bij Zichzelf. Waarom? De Kanttekeningen: "Omdat er niets verder boven Hem was, waarbij Hij kon zweren. Op andere plaatsen zweert Hij bij 'Zijn grote Naam' of 'Zijn ziel' of 'Zijn heiligheid', maar komt allemaal op hetzelfde neer. De zekerheid ligt niet in een een schepsel en zeker niet in een gelovig mens, maar in God Zelf. Daar ligt het ook vast."
En zo is het ook met de zekerheid van het geloof. Die hangt niet af van mijn ervaringen, van mijn gevoel en mijn zogenaamde bevindelijkheid, maar die ligt vast in God Zelf! Wie daaraan wil tornen, ontketent twijfel, onzekerheid en wisselvalligheid in zijn of haar eigen geestelijk leven en daardoor ook in dat van mensen om hen heen. Denk daar maar eens goed over na!
Ben jij ook zo zeker van God? Geïllustreerd door Zijn Woord, Zijn daden en de hele schepping. Zijn Woord, Zijn daden en Zijn schepping zijn geen doel op zich, maar plaatjes en middelen om ons te verzekeren dat Hij tot oneindig veel cijfers achter de komma betrouwbaar is. Zet daar maar eens 1 dag van je leven naast: kijken of jij en ik ook zo betrouwbaar zijn.
Hij zweert bij Zichzelf. Jehova: "Ik ben zoals ik altijd zeg te zullen zijn; Ik zal zijn, zoals beloofd heb te zijn". En elke keer kom je er weer meer en dieper achter: het is waar! De HEERE heeft gelijk en is écht voluit en uniek betrouwbaar. Je zult maar bij Hem horen! Je leven zal maar in Zijn handen liggen! Je toekomst zal maar door Hem vastgesteld zijn! How great Thou Art!