Hoe kom je in de ark?

… gij zult in de ark gaan …

… gij zult van al wat leeft, van alle vlees, twee van elk, doen in de ark komen…

… twee van elk zullen tot u komen…

Genesis 6:18-20

Al eens eerder had ik hierover nagedacht: wie brengt de dieren nu uiteindelijk in de ark? God of Noach? Toen ik hierover in de huidige serie Bijbelstudies opnieuw nadacht – na een preek die vragen opriep en een preek die intrigeerde – zag ik er lijnen in naar de verkondiging (of evangelisatie) van Gods Woord en naar het pelgrimschap door deze wereld heen achter Jezus aan.

 

Twee bewegingen

Op Refoweb stelde iemand ook de bovenstaande vraag: wie bracht de dieren nu eigenlijk in de ark? De predikant, die de vraag beantwoordde, gaf een vaag antwoord waar de vraagsteller volgens mij niet echt iets mee kon, terwijl het mijns inziens niet zo ingewikkeld was als het leek. Want dat zag ik pas toen ik de teksten nog eens goed las. Er zijn twee bewegingen. De ene is het 'dieren naar de ark brengen' en de andere is het 'dieren in de ark een plaats geven'. Noach moest nadenken over hoe hij de ark goed moest indelen en de dierenparen een plaatsje geven. Maar God zorgde ervoor dat de dieren geselecteerd naar de ark komen. Ook niet allemaal tegelijk, maar ordelijk en zorgvuldig. Noach kan de totale opdracht niet uitvoeren; God neemt het belangrijkste deel als Schepper voor Zijn rekening. En Noach heeft zijn handen vol aan de ark; niettemin krijgt hij ook kracht en verstand van God om zijn taak goed uit te voeren.

Twee verborgenheden

Twee zaken noemt de Bijbel niet – maar ze spreken voor zich – wetmatigheden die na Genesis 3 in de dierenwereld zijn ingeschapen of ontstaan:

1. dieren zijn bang geworden voor hun verzorger (de mens); óf ze vluchten weg voor hem óf zij verdedigen zich agressief tegen hem
2. dieren voelen gevaar aankomen; als dat gebeurt raken ze hun normale kompas kwijt en handelen op afwijkend instinct

Om met dat laatste te beginnen: de meeste mensen lachten om Noachs prediking over het naderend oordeel van God, maar de dieren hebben Gods dreiging waargenomen en zijn – door Zijn hand – in beweging gekomen richting die 'belachelijke' ark! Ja, het was God Die dat deed, maar Hij gebruikte het dierlijk instinct om ze te krijgen waar Hij ze hebben wilde.
Wanneer Noach – en dat was punt 1 – zelf op onderzoek was uitgegaan en dieren bijeen had willen drijven, waren ze alle kanten op gevlucht of hadden hem aangevallen. Maar God gebruikte dat instinct om de dieren allemaal veiligheid te laten vinden in die houten doos van Noach. Vind je dat niet wonderlijk? Zo zorgvuldig handelt God ook in het geestelijk leven.

Twee boodschappen

Dat samenspel tussen Noach en de dieren is een mooi beeld voor hoe God het Evangelie laat werken. Wel vaker zijn rampen een oorzaak dat mensen in de wereld vragen gaan stellen. Die onrust wordt door God veroorzaakt, dat zal waar zijn, maar waar ik op doel is hóe wij daarmee omgaan. Wat doe ik, als God vragende mensen op mijn pad brengt? Sta ik open voor het werk van de Geest door mij heen? Of is mijn ratio of eigen onrust/angst juist een blokkade om die ander 'in de ark te brengen'?
Bij ongelovige mensen bestaat nog altijd een besef in hogere machten. Ze duiden dat niet altijd als 'God' maar toch… Daar kun je op inhaken. Echter, het is de vraag of je dan bij het 'oordeel van God' moet inhaken, dat hen angstig maakt, of bij het 'evangelie an Jezus Christus', waarin redding nabij is.
Ik merk dat veel kerkmensen vandaag willen duiden dat de coronacrisis een oordeel van God is. De één weet het nog beter te duiden dan de ander. Maar daarmee vervallen ze in de oud-testamentische godsdienst die spreekt over God zoals Hij Zich openbaart in de wet. Let maar op: als oorzaak wordt dan genoemd dat Nederland, Europa, ja heel de wereld Gods geboden heeft veracht. Dat is niet onwaar, maar dat is een foute insteek. Want er is juist nú iets te zeggen over Christus Die deze wet heeft volbracht. Geen enkel mens kan Gods geboden houden (dat belijden we toch? waarom distantiëren we ons dan van de 'schare die de wet niet kent'?); op geen enkel punt kunnen we de wet houden. Dus waarin is de degelijke kerkmens dan beter dan de buitenkerkelijke mens? Het verschil zit 'em niet in de wetsbtrachting, maar in het offer van Christus dat ál onze zonden wegneemt.
De moslim buiten Christus wil Allah's geboden wel houden, maar gaat tóch verloren zonder Christus; dat geldt evenzeer voor de brave refo die Gods geboden wel wil houden, maar niet aan Christus' voeten valt. Wie in de kerk dus voortdurend praat over dat we de wet moeten houden, denkt nog steeds oud-testamentisch, seculier en remonstrants. Hij of zij maakt geen gebruik van Christus en Zijn offer, maar passeert Hem – hoe mooi verwoord ook – tot zijn of haar eigen ondergang!
De enig juiste boodschap voor angstige zoekers die God op ons pad stelt (zoals Hij de dieren richting de ark manouvreert) is hen op Christus te wijzen, aan Zijn voeten neer te leggen en voor en met hen te bidden om hun behoud. Hen alleen confronteren met het oordeel van God – eigenlijk te zeggen: eigen schuld! – is geen evangelie-verkondiging. Dat is je ervan afmaken, terwijl God je vraagt om hen te vertellen over de 'Ark van behoud'.
Zeg eens: weet je Wie Christus is voor jou? Dan heb je ook een woord voor de wereld. Maar wat als je Christus niet zelf kent? Dan kun je echt beter zwijgen en doorverwijzen, voordat je brokken gaat maken die het onheil van die ander bewerkt. Stel je voor: een christen-kerkmens die Jezus Christus niet werkelijk kent! Dat is als een automonteur die geen idee heeft hoe hij moet repareren, hier en daar wat sleutelt en je dan weer de weg op stuurt, terwijl hij de benzineleiding los laat liggen in het motorblok! Daarom had ik ook dat fragment uit verst 18 erbij gehaald, Gods bevel: "Gíj (jij) zult (eerst) in de ark gaan…". Jij moet eerst zelf in de Ark zijn, wil je anderen ervan kunnen vertellen! Roepen dat er een Christus is is dode orthodoxie. Vertellen Wíe Christus is en hóe gewillig Hij is om zondaars te ontvangen … dát is evangeliseren.

Twee reizigers

Nog kort iets over een tweede lijn die ik zag in deze geschiedenis. De reis die we door deze wereld maken is als de reis van de dieren naar de ark. Het laatste oordeel hangt dreigend boven de wereld. Velen lachen en leven onbezorgd – zo lijkt het vaak – door. Dat onbezorgd zou ik niet direct negatief willen duiden, alsof alle mensen die niet in God geloven hatelijke mensen zijn, monsters die hun naaste proberen te pesten. Nee er zijn veel mensen die een humane insteek hebben en ieder het goede willen geven. Over de dood maken ze zich wel wat zorgen (zoals ze ook bezorgd zijn over hun gezondheid), maar ze zien er ook de meerwaarde van in. Ze maken plaats voor de volgende generatie; dus ze presteren iets goeds door te sterven. Ze zijn reizigers met een missie en hun reisdoel is een zwart einde (zonder vervolg); althans dat denken ze; bedenk echter dat de hel niet een zwart 'niets' is! Daar heb je de mensen om je heen toch niet voor over? Zij leven voor hun kinderen, de mensen om hen heen, de vakantie, de carrière en het comfort maar niet direct vervelend naar anderen toe. Het is soms best lastig om hen te overtuigen van het gemis dat zij hebben; ze menen immers een prima leven te hebben. Welke boodschap heb je voor hen? Wat is de meerwaarde van waar jij voor leeft? Zij reizen uiteindelijk toch met je mee naar de dezelfde eeuwigheid, maar naar een andere eeuwige 'accommodatie'!
Nou, wij mogen over dood en graf heen zien en meer weten. We lopen maar niet wat doelloos rond op aarde. We lopen niet richting 'iets' maar richting Iemand! Wat kun je hen over Hem vertellen?
Eigenlijk moet ik het nog anders zeggen. Die dieren liepen op hun door God bestuurde instinct naar de ark. Dat duwde hen als het ware voort. Maar wij lopen achter Iemand aan en ons hart wordt als een magneet naar dat van Hem getrokken. Zijn liefde trekt ons naar… ja waar naartoe eigenlijk?
De dominee gisteravond zei: we zijn pelgrims en moeten net als Petrus Jezus volgen, achter Hem aan door dit leven gaan. Om straks Thuis te komen in die eeuwige Ark waarin vele woningen zijn. En kijk daar staat de Vader al te wachten. Hij tuurt de weg af of we er al aankomen. De verloren zoon keerde alleen naar huis, maar wij mogen Jezus volgen. Hij zal ons 'aandienen' bij de Vader Die ons zal verwelkomen. Aan het einde van de tocht zal Jezus Zich omkeren en zeggen: "Kom binnen, gezegende van Mijn Vader…"
Kom ga met ons en doe al wij. Wij gaan ten hemel in en erven koninkrijken! Ligt daar je hart? Vertel erover. Noach deed dat ook; zelfs zonder effect op aarde! Maar het verheerlijkt Christus wel. Alleen al daarom kun je het gerust doen.