Waarom?

Er zijn, vermoed ik, bij de aanblik van het omslag al vragen gerezen. Wat heeft die witte vogel te maken met God? En wat een merkwaardige titel! Het lijkt wel een vloek. Precies daarom wil ik er graag wat over uitleggen, alvorens we op onderzoek gaan.
Laat ik bij de titel beginnen ‘Mijn God’. In clips, interviews en films waarin zich nogal belangrijk vindende mensen – met name actrices – ­voorkomen klinkt nogal vaak het stopwoord ‘Oh, my God!’ of een variant daarop, zoals ‘Oh, my Gosh!’ of ‘Oh my!’
Ik verbaas me altijd dat mensen ‘my God’ zo gemakkelijk zeggen en tegelijk beweren dat God niet bestaat. Zeer verbaasd was ik toen ik vorig jaar in een etalage het merk ‘OMG!’ zag worden aangeprezen als leverancier voor gezichtsmaskers. Toen ik wat onderzoek deed naar dit merk bleek er ook een eau de toilette te bestaan van het merk OMG! met een variant OMD! (Oh my dear!). Zo ingeburgerd is dit oneigenlijke gebruik van de verbondenheid met God blijkbaar al!
Ik vond het – toen ik er verder over doordacht – sterk lijken op het ‘altaar voor de onbekende god’ in Athene. En dat bracht mij op het idee: moeten we niet aanhaken bij het taalgebruik van mensen op straat? In hun taalgebruik zit iets dat wij beter behoren te kennen dan zij! Zou er niet – net als bij Paulus – een link te maken zijn tussen hun loze taalgebruik en de inhoud die wij kennen?!
Toen ik zocht naar een nieuw onderwerp voor persoonlijke bijbelstudies en meditaties kwam dit plan weer bovendrijven. Zoekend in de Bijbel verbaasde het me dat juist die term ‘Mijn God!’ zo vaak, zo veelvuldig en zo divers werd gebruikt. Men gebruikte het om zich te onderscheiden van de heidenen of andersgelovigen. Maar ook gebruikte men die woorden om God persoonlijk aan te spreken en te belijden dat deze God niet alleen onze God is, maar ook míjn God!
In een tijd waarin bijvoorbeeld remonstranten in reclame­boodschappen beweren dat hun god over allerlei zaken niet zo moeilijk doet als veel kerkmensen doen, is het nodig hier dieper over door te denken en weerbaarder (en strijdbaarder) te worden in een wereld die helaas ‘van God vervreemd’ is. Want Hij wil ‘mijn God’ genoemd worden. Door mij én door jou!

O ja, er stond nog één vraag open: waarom die witte vogel? Al jaren intrigeert mij de zilverreiger. De vogel die ik tot een jaar of tien geleden nog nooit live had gezien, stond nu hier en daar roerloos langs de oever van een sloot, vlakbij me. Ik begon er steeds meer te zien.
Meer dan zijn grauwe soortgenoot contrasteert hij in het landschap dat nu eens groen en fris is en dan weer grauw en somber. Telkens als ik zo’n zilverreiger zag werd ik gefascineerd door de helderheid van zijn witte verenpak. Wat een zuiverheid! Ik vond het een stukje God in de verdorven schepping. Die vogel werd voor mij symbool voor Gods aanwezigheid. Hij werd niet zelf God, maar hij liet iets van God zien.
Het is misschien een enge vogel, van dichtbij. Een vieze vogel, vanwege wat hij eet. Een gevaarlijke vogel, met die scherpe snavel. Allerminst een vrome vogel. Maar toch… die kleur past helemaal bij God. En dan de manier waarop hij zich voortbeweegt en waarop hij – eenmaal wat onhandig opgestegen – door de grauwe of blauwe lucht vliegt. Hij is zelfs witter dan de witste wolk! Gracieus… zo kun je zijn bewegingen wel noemen. En daarmee distantieert hij zich van zijn onhandigere grauwe soortgenoot. Hij dwingt respect af.
Ik voel opgetogenheid als ik in de verte, in een groen weiland, zo’n prachtige zilverreiger waarneem. Zeker als ik er meerderen ontdek. Werkelijk, het zijn schitterende vogels! Ik zou er een boek over willen maken. Maar of iemand daarop zit te wachten? Nou, in ieder geval vond ik dit een heel passende vogel voor dit boek.
Wit. Blanco. Soms zeg ik weleens: die reiger moet nog ingekleurd worden. Laten we zo eens in de Bijbel gaan zoeken naar mensen die dat blanco ‘Mijn God’ (of ‘Onze God’ en ‘Uw God’) inkleuren vanuit hun relatie met de HEERE. En laten we vooral kijken hoe we een link kunnen leggen met de wereld van vandaag. Zouden we dezelfde woorden gebruiken? Of moeten we die woorden aanpassen aan onze tijd? Zie ik eigenlijk wel hetzelfde in God, als al die mensen uit de Bijbel? Of sta ik ver – te ver – van hen af? Zie ik ook verschillen tussen al die godsbeelden? En wordt mijn relatie met de HEERE door hen verdiept?
Zoek de tien verschillen… maar ontdek ook de vele overeenkomsten. En kom tot de conclusie dat God zoveel dieper, zoveel rijker en zoveel groter is dan wij kunnen beschrijven en bezingen. Ik hoop dat je door deze zoektocht dieper onder de indruk komt van de HEERE.

Schoonhoven, 29 juli 2019
Leo de Kluijver

De aanzet tot dit boek werd concreet op mijn 50e verjaardag!